Prosta historia szefa kuchni, który rzuca pracę w wykwintnej restauracji i otwiera food truck sprawnie łączy w sobie elementy komedii, filmu obyczajowego i tak zwanego filmu o jedzeniu (ang. food film). Stylistycznie odnalazłby się natomiast raczej w otoczeniu kina indie prezentowanego na festiwalach pokroju Sundance Film Festival niż pośród wysokobudżetowych produkcji mieszczących się w standardowym gatunkowym kinie głównego nurtu. Tym, co urzeka w nim najbardziej jest właśnie wspomniana prostota, a także bijące wprost z ekranu ciepło, pozwalające zaliczyć „Szefa” do kategorii określanej w języku angielskim mianem feelgood movies (czyli filmów pozytywnie nastrajających – wręcz idealnych do walki z jesienną chandrą i słotą).

Ów efekt udało się osiągnąć za sprawą wielu trafionych decyzji realizatorskich. Scenariusz jest wyraźnie optymistyczny, acz nie cukierkowo słodki. Ładne zdjęcia nie popadają w przeestetyzowanie, a plastyczność kadrów to również owoc sprawnego operowania temperaturą barw i dobrze dobranego oświetlenia. Na doskonale skomponowanej ścieżce dźwiękowej znalazła się istna mieszanka gatunków i stylów muzycznych: od salsy, poprzez country, zespoły dęte, po hip-hop. Wszystkie te aspekty sprawiają razem wrażenie niezwykle koherentnej całości.

Jon Favreau aktywnie promował „Szefa” w mediach społecznościowych (które to media społecznościowe stanowią, swoją drogą, jeden z istotnych tematów poruszanych w samym filmie). Osobisty wkład i zaangażowanie twórcy w jego promocję wiąże się z odmiennym statusem tego właśnie tytułu wobec różnych głośnych blockbusterów w dorobku reżysera, realizowanych dla głównych graczy w Hollywood, pokroju Disneya czy Marvel Studios (jeszcze przed połączeniem obu tych firm). Niższy budżet i brak rozbuchanej kampanii marketingowej z jednej strony stanowiły wyzwania, z drugiej jednak zapewniły sporo wolności kreatywnej. To istotne, zważywszy na mocno autorski charakter tego projektu – Favreau nie tylko wyreżyserował „Szefa”, ale również napisał jego scenariusz, wyprodukował go i zagrał w nim główną rolę, szefa Carla Caspera.

Mimo wspomnianych ograniczeń, twórcy udało się zebrać całkiem interesującą obsadę aktorską. U boku reżysera na ekranie pojawiają się m.in. John Leguizamo, Bobby Cannavale, Dustin Hoffman, Oliver Platt, Sofia Vergara, Scarlett Johansson i Robert Downey Jr. Wszyscy wypadli bardzo dobrze, podobnie zresztą jak wcielający się w syna głównego bohatera Emjay Anthony, którego najwidoczniej nie onieśmieliła szansa współpracy z gwiazdami takiego kalibru. Oglądając „Szefa” odnieść można wrażenie, że między Favreau a resztą obsady widoczna jest nie tylko nić porozumienia, ale i autentyczna sympatia. Możliwe, że to przykłady wcześniejszej współpracy (np. z Downeyem Jr-em i Johansson na planie „Iron Mana”) pozwoliła mu wyrobić sobie odpowiednią renomę i zyskać – może nawet koleżeńskie – zaufanie.

W „Szefie” na każdym niemal poziomie widoczne są ogromne pokłady prawdziwej pasji, które w połączeniu z powyższym podejrzeniem oraz zakamuflowanym w kulinarnym sztafażu autotematyzmem filmu pozwalają przypuszczać, że Favreau jest nie tylko sprawnym filmowcem, ale też po prostu fajnym gościem. Tak, jak filmowy Carl jest w stanie porzucić rutynę towarzyszącą pracy w restauracji i zacząć ponownie gotować z pasją, na własną rękę, po swojemu, tak samo Favreau zdołał przecież wyjść ze świata wielkich filmowych studiów produkcyjnych, by powrócić do korzeni i nakręcić film niezależny. Reżyser nie portretuje przy tym siebie jako autorytetu bez skazy, wzoru do naśladowania, a raczej jako inspirację do określonej postawy. „Szefa” uznać można więc wręcz za swego rodzaju apel, którym artysta na przykładzie swoim i swojego bohatera zdaje się mówić: „Ty też tak możesz, widzu!”. Czyni to jednak bez zadęcia i patosu, a z rozczulającym urokiem.

Napisani przez niego bohaterowie wydają się momentami naiwni, ale w pozytywnym tego słowa znaczeniu. I choć zdarzają się wśród nich postaci może nieco nazbyt przerysowane, to nie ujmuje to nic z poczucia owego „naiwnego” autentyzmu opowiadanej historii. Zarówno Carl, jak i osoby z jego otoczenia nie są przy tym pozbawionymi wad wydmuszkami. Dzięki temu w zasadniczo lekkim i przyjemnym utworze udało się przemycić również poważniejsze wątki, skłaniające do refleksji nad takimi problemami, jak wartości rodzinne czy znaczenie ambicji w karierze. Nie uświadczymy tu jednak na szczęście taniego melodramatyzmu ani przesadnej trywializacji, zacierającej wagę podejmowanych zagadnień. Wspomniane tematy wprowadzone są do fabuły nieinwazyjnie i inteligentnie, chciałoby się wręcz powiedzieć „ze smakiem”.

Niestety, w związku z licznymi uproszczeniami, trudno odeprzeć niektóre zarzuty dotyczące np. konstrukcji dramaturgicznej omawianego filmu. Można np. odnieść wrażenie, że ideologiczne moralizatorstwo jest w „Szefie” nieco za bardzo niewyszukane i imperatywne. Wszystkie wiodące motywy – uwolnienie się artysty (tu: artysty kulinarnego, szefa kuchni) spod jarzma konformizmu (tu: schematycznego menu ustalonego przez właściciela restauracji), naprawianie więzi rodzinnych (zwłaszcza Carla z synem) czy wreszcie przemiany społeczno-pokoleniowe (głównie na linii: starszy restaurator – szef kuchni w sile wieku – młody syn) – są poprowadzone, jak mogą twierdzić niektórzy, w nieco zbyt oczywisty sposób. Pozostaje jednak pytanie, czy to aby na pewno mankament. Bo czyż uproszczona retoryka musi koniecznie być postrzegana jako gorsza niż zawoalowane w formie przekazy?

„Szef” to przykład filmu, który trafia wprost w czułą strunę tkwiącą gdzieś w głębi serduszek ludzi o określonym typie wrażliwości. W pewnym sensie to nie kino „dla każdego”, bo też nie każdy doceni „nieidealność” dialogów, niezbyt oryginalną, acz naiwnie szczerą fabułę i prostą retorykę. Jednocześnie myślę, że każdy powinien ten film obejrzeć, wysłuchać kilku prostych rad „dobrego wujka” Favreau i spróbować wyciągnąć z nich jakieś wnioski dla siebie. Zwłaszcza, że pomimo pewnego moralizatorskiego wydźwięku, nie jest to kolejny oderwany od rzeczywistości „stockowy” moralitet, tylko przyjemna w odbiorze historia, trafnie portretująca współczesną rzeczywistość. Reżyser dał się poznać jako uważny obserwator, kreując filmowe zwierciadło dzisiejszych problemów i możliwości. Jednocześnie zaś sformułował jasną tezę – pokazał, że nigdy nie jest za późno, by wprowadzić do swojego życia powiew świeżości, być może całkowicie je odmieniając.